Η 30ή Ιουλίου έχει οριστεί ως η Παγκόσμια Ημέρα Κατά της Παράνομης Διακίνησης και Εμπορίας Ανθρώπων.
Το γεγονός πως χρειαζόμαστε μία παγκόσμια ημέρα να μας υπενθυμίζει πως εκατομμύρια συνάνθρωποί μας πέφτουν θύματα της εκμετάλλευσης άλλων ανθρώπων απλώς και μόνο επειδή βρέθηκαν σε πιο ευάλωτη θέση από εκείνους είναι από μόνο του λυπηρό.
Ακόμη πιο λυπηρή είναι η αλήθεια των αριθμών. Σύμφωνα με την παγκόσμια έκθεση του ΟΗΕ, περισσότεροι από 27 εκατομμύρια άνθρωποι πέφτουν θύματα εμπορίας ανθρώπων κάθε χρόνο.
Πρόκειται για μία μπίζνα με τζίρο μεγαλύτερο των 24 δισεκατομμυρίων ευρώ ετησίως.
Το human trafficking, δηλαδή το σύγχρονο δουλεμπόριο, είναι ένα σύνθετο πρόβλημα. Αφορά την μετακίνηση, τη στρατολόγηση και την εγκατάσταση ανθρώπων μέσω απειλής, χρήσης βίας ή άλλων μορφών εξαναγκασμού, όπως η απαγωγή ή η εξαπάτηση, με τελικό σκοπό την εκμετάλλευση.
Η εκμετάλλευση με τη σειρά της περιλαμβάνει την πορνεία, την εξαναγκαστική εργασία ή παροχή υπηρεσιών, τη διαμόρφωση συνθηκών σκλαβιάς και τη λήψη σωματικών οργάνων. Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΗΕ, οι γυναίκες αποτελούν το 51% των ατόμων που διακινούνται, οι άνδρες το 21%, τα κορίτσια το 20% και τα αγόρια το 8%.
Το human trafficking είναι μία Λερναία Ύδρα. Έχει πολλά «κεφάλια». Από τη στιγμή που η παράνομη πράξη της εμπορίας ολοκληρωθεί, οδηγεί σε μία σειρά άλλων παράνομων και ειδεχθών πράξεων που τροφοδοτούν και χρηματοδοτούν το δουλεμπόριο. Είναι ένας φαύλος κύκλος.
Οι ειδικοί εξηγούν πως οι διακινητές -εκμεταλλευόμενοι και τις δυνατότητες που προσφέρει η τεχνολογία- γίνονται όλο και πιο επαγγελματίες και είναι όλο και πιο δύσκολο να εντοπιστούν και να συλληφθούν. Το σύγχρονο δουλεμπόριο εξαπλώνεται μέσω μεγάλων και ιδιαιτέρως οργανωμένων κυκλωμάτων. Γι αυτό, άλλωστε, είμαστε αντιμέτωποι με το μεγαλύτερο κύμα εμπορίας ανθρώπων στην σύγχρονη εποχή.
Οι μετανάστες, και ιδίως οι πρόσφυγες, είναι εξαιρετικά ευάλωτοι στους διακινητές που κάνουν κατάχρηση της κατάστασής τους. Και σε αυτό το σημείο αρχίζει να εντοπίζεται το πρόβλημα της στάσης που τηρούμε απέναντι στο human trafficking. Νομίζουμε πως είναι μακριά μας. Στα πεδία πολέμου ή στις τριτοκοσμικές χώρες. Χιλιάδες άνθρωποι δεν αναγνωρίζονται ποτέ ως θύματα εμπορίας ανθρώπων και, ως εκ τούτου, δεν έχουν πρόσβαση στην παρεχόμενη βοήθεια ή προστασία. Κι όμως, το μεγαλύτερο ποσοστό των θυμάτων του human trafficking καταλήγει στην Ευρώπη.
Ακόμη πιο προβληματικό είναι το γεγονός πως η εμπορία ανθρώπων – όπως κάθε άλλο είδος εμπορίου- καθοδηγείται από την ζήτηση. Και δυστυχώς, η ζήτηση βαίνει αυξανόμενη. Ζήτηση για εξευτελιστικά φθηνά προϊόντα. Ζήτηση για φθηνό σεξ. Ζήτηση για πάμφθηνα εργατικά χέρια.
Για να αντιμετωπιστεί η μάστιγα της εμπορίας ανθρώπων εν τη γενέσει της, θα πρέπει να εξαλειφθούν οι παράγοντες που ευθύνονται για τη μαζική μετανάστευση, την πείνα και τη φτώχεια. Για να σωθούν, όμως, τα θύματα του human trafficking είναι πρωτίστως απαραίτητη η συνειδητοποίηση της ατομικής ευθύνης του καθενός από εμάς, προκειμένου να μην ενισχύουμε τα αγαθά και τις υπηρεσίες που παράγονται ως αποτέλεσμα της εμπορίας ανθρώπων και εν συνεχεία η ποινικοποίηση όλων των εκφάνσεων του human trafficking.
*Η Τζένη Κριθαρά είναι Δημοσιογράφος
