Ενδιαφέροντα ευρήματα προκύπτουν από την έρευνα με τον τίτλο «Κοινωνικές και Οικονομικές Επιπτώσεις από την Κυκλοφορία του Περιοδικού Δρόμου “σχεδία”», η οποία εξετάζει τον αντίκτυπο που έχει το έντυπο, τόσο για τους πωλητές, τους αναγνώστες, όσο και για την ευρύτερη οικονομία της Ελλάδας.
Η “σχεδία” είναι το μοναδικό ελληνικό περιοδικό δρόμου και μέλος του Διεθνούς Δικτύου Εφημερίδων Δρόμου (International Network of Street Papers-INSP), το οποίο απαριθμεί 122 περιοδικά δρόμου, σε 41 χώρες, με 14.000 πωλητές και 6.000.000 αναγνώστες. Δεν πωλείται στα συνήθη σημεία διάθεσης Τύπου, όπως περίπτερα, αλλά αποκλειστικά και μόνο στους δρόμους της πόλης από διαπιστευμένους πωλητές, οι οποίοι προέρχονται από ευάλωτες κοινωνικά πληθυσμιακές ομάδες: άστεγοι, άνεργοι και γενικώς άνθρωποι, που αποδεδειγμένα ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας.
Από την τιμή πώλησης του περιοδικού (3,00 ευρώ), το 50% (δηλαδή το 1,50 ευρώ) πηγαίνει απευθείας στον ίδιο τον πωλητή. Αποτελεί μια ευκαιρία να εξασφαλίσουν ένα ελάχιστο, αξιοπρεπές εισόδημα, αλλά και μέσο απεγκλωβισμού την κοινωνική απομόνωση και τον αποκλεισμό. Όπως λένε και οι άνθρωποι του περιοδικού, «η “σχεδία” είναι η επαφή με τον κόσμο».
Τα αποτελέσματα του αρχικού μέρους της έρευνας παρουσιάστηκαν στο τεύχος Φεβρουαρίου, που κυκλοφόρησε την Τετάρτη, 25 Ιανουαρίου. Η υπόλοιπη έρευνα θα δημοσιευθεί στα επόμενα τεύχη, όπου θα υπάρχουν τα αποτελέσματα για την “έρευνα πεδίου” του αναγνωστικού κοινού, της αναγνωρισιμότητας του περιοδικού κ.ά.
Συνολικά, από το Μάρτιο του 2013, όταν η «σχεδία» έκανε το παρθενικό της ταξίδι στους δρόμους της πόλης, ώς τις 31 Δεκεμβρίου του 2015, το χαρακτηριστικό κόκκινο γιλέκο φόρεσαν, έστω και για μία μέρα, 346 άνθρωποι (231 στην Αθήνα και 115 στη Θεσσαλονίκη). Στη συντριπτική πλειοψηφία πρόκειται για άνδρες (το 79,6%), ενώ όσον αφορά το ηλικιακό τους προφίλ, το 3,7% είναι μεταξύ 25-34 χρόνων, το 14,8% μεταξύ 35-44 χρόνων, το 33,3% μεταξύ 45-54 χρόνων, το 33,3% μεταξύ 55-64 χρόνων, ενώ το 11,1% είναι άνω των 65 χρόνων. Να σημειωθεί ότι το 3,7% δεν απάντησε.
Το μέσο διάστημα παραμονής στο δίκτυο των πωλητών είναι 5,6 μήνες, με τους μεγαλύτερους ηλικιακά να μένουν περισσότερο στη «σχεδία», αφού οι προοπτικές να βρουν μια σταθερή εργασία και να κάνουν το επόμενο βήμα στη ζωή τους είναι σαφώς πιο περιορισμένες. «Πράγματι, αναλύοντας τη μέση περίοδο παραμονής των πωλητών ανά ηλικία, οι ηλικιακές ομάδες που βρίσκονται σε συγκριτικά δυσμενέστερη θέση ως προς την εύρεση νέας εργασίας λόγω της ηλικίας είναι αυτές με τη μεγαλύτερη διάρκεια παραμονής και το χαμηλότερο ποσοστό αποχωρήσεων», σημειώνουν οι συγγραφείς της έκθεσης-έρευνας της «Deloitte» στη σχετική ενότητα. Χαρακτηριστικό είναι ότι ενώ ο μέσος χρόνος παραμονής στο δίκτυο των πωλητών της «σχεδίας» για τα άτομα άνω των 65 χρόνων είναι 19 μήνες, για εκείνους κάτω των 25 χρόνων είναι μόλις 4,2 μήνες. Σε σχέση με τις συνθήκες στέγασης, το 1,9% των ανθρώπων της «σχεδίας» δηλώνει ότι διαμένει σε ανεπαρκές/ακατάλληλο κατάλυμα (όπως σε προσωρινό ή πρόχειρο κατάλυμα με μεγάλο αριθμό ατόμων στον ίδιο χώρο), το 27,8% διαμένει σε κατάλυμα υπό την απειλή της έξωσης (ενοικιαζόμενη κατοικία ή με εντολή κατάσχεσης ιδιόκτητη κατοικία), το 18,5% διαμένει προσωρινά φιλοξενούμενο σε συγγενείς ή φίλους, έχοντας απωλέσει την εστία του, ενώ το 7,4% διαμένει σε προσωρινούς ξενώνες (αστέγων, προσφύγων, γυναικών κ.ά). Στην ίδια ερώτηση, το 40,7% απάντησε «άλλο», ενώ δεν θέλησε να απαντήσει το 3,7%.
Να σημειωθεί ότι οι αριθμοί των ανθρώπων που ζουν σε συνθήκες αστεγίας/επισφαλούς κατοικίας έχουν μειωθεί σημαντικά ακριβώς εξαιτίας της ενασχόλησής τους με τη «σχεδία» και την υποστήριξη των αναγνωστών, της κοινωνίας ολόκληρης, αφού από την έναρξη της κυκλοφορίας του περιοδικού ώς τις 31 Δεκεμβρίου 2015 τριάντα τέσσερις πωλητές μπήκαν σε δικό τους σπίτι, στηριζόμενοι αποκλειστικά στο εισόδημα από τις πωλήσεις του περιοδικού. Πριν από αυτό, έμεναν είτε στο δρόμο, είτε σε ξενώνες φιλοξενίας αστέγων, είτε φιλοξενούνταν από φίλους/συγγενείς. Επίσης, σημαντικός είναι και ο αριθμός των συμπολιτών μας που απέφυγαν την έξωση εξαιτίας του εισοδήματος που εξασφαλίζουν από τη διάθεση της «σχεδίας». Άνθρωποι, δηλαδή, με πολύμηνες οφειλές ενοικίων, οι οποίοι ζούσαν (ή εξακολουθούν να ζουν) υπό την απειλή της έξωσης κατάφεραν με αυτό το μικρό εισόδημα να καλύψουν μέρος της οφειλής τους, επαναπροσδιορίζοντας τη σχέση εμπιστοσύνης με τον ιδιοκτήτη και διασφαλίζοντας την παραμονή τους στο σπίτι.
Χαρακτηριστικό είναι ότι στην ερώτηση «Πόσο έχει συμβάλει η “σχεδία” στη βελτίωση στους παρακάτω τομείς της ζωής σας: Απόκτηση βασικού εισοδήματος για κάλυψη αναγκών στέγασης», το 64,8% απάντησε είτε «πολύ» (20,4%) είτε «αρκετά» (44,4%). Το 9,3% απάντησε «ελάχιστα», και ένα 20,4% «καθόλου». Δεν απάντησε το 5,6%.
Ενώ στην ερώτηση «Πόσο έχει συμβάλει η “σχεδία” στη βελτίωση στους παρακάτω τομείς της ζωής σας: Κάλυψη οφειλών ενοικίου», το 38,9% απάντησε «πολύ» ή «αρκετά», το 13% «ελάχιστα» και το 33,3% «καθόλου» ενώ το 14,8% δεν απάντησε.
Το «ελάχιστα» θεωρούμε ότι δεν είναι ασήμαντο. Έστω αυτό το «λίγο», είναι κάτι. Για αυτό το «λίγο», άλλωστε, αγωνιζόμαστε, σε κάθε περίπτωση.
Για τη μεγάλη πλειψοφία των ανθρώπων που πλαισιώνουν το δίκτυο της «σχεδίας», η ενασχόλησή τους με το περιοδικό είναι κάτι το περιστασιακό. Άλλωστε, αυτό είναι και το φυσιολογικό. Το έχουμε ξαναγράψει πολλές φορές, η «σχεδία», όπως και όλα τα περιοδικά δρόμου του πλανήτη, δεν γεννήθηκε για να δημιουργήσει ένα νέο επάγγελμα, μια στρατιά πωλητών περιοδικών δρόμου. Γεννήθηκε για να υποστηρίξει ανθρώπους που δοκιμάζονται σκληρά να υποστηρίξουν οι ίδιοι τους εαυτούς τους, μέχρι να καταφέρουν να κάνουν το επόμενο βήμα. Να βρουν μια δουλειά, ένα σπίτι, να ξαναμπούν στο δρόμο τους.
Από το ξεκίνημα ώς σήμερα, είναι πάνω από 70 εκείνοι που μας αποχαιρέτησαν επειδή επανεντάχθηκαν στην αγορά εργασίας. Κάθε τέτοιος αποχαιρετισμός για μας είναι μια μικρή γιορτή. Η αγωνία να βρουν μια δουλειά που θα τους επιτρέψει να ξανασταθούν για τα καλά στα πόδια τους φαίνεται και στις απαντήσεις τους.
Στην ερώτηση «Πώς αντιλαμβάνεστε τη σχέση σας ως πωλητής της “σχεδίας”, το 61,1% τη θεωρεί λύση ανάγκης μέχρι να βρει δουλειά (44,4%) ή να πάρει σύνταξη (5,6%) ή άλλο, ενώ το 14,9% την εκλαμβάνει ως περιστασιακή/προσωρινή απασχόληση. Το 24,1% εκλαμβάνει τη σχέση του με τη «σχεδία» ως σταθερή απασχόληση. Πρόκειται κυρίως για τους ανθρώπους ηλικίας άνω των 65 χρόνων. Χαρακτηριστικό είναι ότι κανείς από τους ερωτηθέντες που ανήκουν στην ηλικιακή ομάδα 25-34 χρόνων δεν αντιλαμβάνεται τη σχέση του με το περιοδικό ως μόνιμη απασχόληση, καθώς όλοι (το 100% των ερωτηθέντων), όπως προκύπτει από την έρευνα, είναι σε ενεργή αναζήτηση εργασίας. Συνολικά, το 70,4% είναι σε διαδικασία αναζήτησης εργασίας, με τα ποσοστά να μειώνονται όσο αυξάνεται η ηλικία. Από τους ανθρώπους άνω των 65 χρόνων που ενεργοποιούνται στη «σχεδία» κανείς δεν δήλωσε ότι είναι σε αναζήτηση εργασίας.
Στην ερώτηση «Πόσο ικανοποιημένος είστε σε σχέση με: Εισόδημα από τις πωλήσεις της “σχεδίας”», το 9,3% δηλώνει πολύ ικανοποιημένο, το 64,8% αρκετά ικανοποιημένο, το 24,1% ελάχιστα ικανοποιημένο, ενώ δεν απάντησε το 1,9%.
Στην ερώτηση «Πόσο έχει συμβάλει η “σχεδία” στη βελτίωση στους παρακάτω τομείς της ζωής σας: Απόκτηση βασικού εισοδήματος για κάλυψη άλλων αναγκών», το 68,5% απάντησε «πολύ» (22,2%) ή «αρκετά» (46,3%). Το 18,5% απάντησε «ελάχιστα», το 5,6% «καθόλου», ενώ δεν απάντησε το 7,4% των ερωτηθέντων.
Στην ερώτηση «Πόσο έχει συμβάλει η “σχεδία” στη βελτίωση στους παρακάτω τομείς της ζωής σας: Κάλυψη άλλων ληξιπρόθεσμων οφειλών (π.χ. λογαριασμοί, χρέη)», το 38,9% απάντησε «πολύ» (14,8%) ή «αρκετά» (24,1%), το 22,2% «ελάχιστα», ενώ μόλις 1 στους 5 (20,4%) απάντησε «καθόλου» στη συγκεκριμένη ερώτηση. Το 18,5% δεν απάντησε.
ΑΓΑΠΗ, ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ, ΑΥΤΟΠΕΠΟΙΘΗΣΗ
Όμως, «σχεδία» δεν είναι μόνο η ευκαιρία εξασφάλισης ενός εισοδήματος για την κάλυψη κάποιων πολύ βασικών αναγκών, αλλά είναι και η επαφή και η σχέση με τον κόσμο, ένα βήμα προς την κοινωνική (επαν)ένταξη, η ανάκτηση της χαμένης πίστης στον εαυτό και στην κοινωνία ολόκληρη, η αποκατάσταση της λαβωμένης αξιοπρέπειας.
Το 74,8% των ερωτηθέντων απάντησε «πολύ» (38,9%) ή «αρκετά» (25,9%) στην ερώτηση «Πόσο έχει συμβάλει η “σχεδία” στη βελτίωση στους παρακάτω τομείς της ζωής σας: Κοινωνικοποίηση / ένταξη στην κοινωνία». Στην ίδια ερώτηση, το 7,4% απάντησε «ελάχιστα», το 11,1% «καθόλου», ενώ το 16,7% δεν απάντησε.
Το 75,9% δήλωσε ότι η συμμετοχή του στη «σχεδία» ενίσχυσε την ψυχολογία του, του έδωσε περισσότερη αυτοπεποίθηση, τον έκανε να σκέφτεται πιο θετικά για το μέλλον και να αντιμετωπίζει διαφορετικά τις δυσκολίες. Στη συγκεκριμένη ερώτηση («Πόσο έχει συμβάλει η «σχεδία» στη βελτίωση στους παρακάτω τομείς της ζωής σας: Καλύτερη ψυχολογία / περισσότερη αυτοπεποίθηση / (πιο) θετική»), το 46,3% απάντησε «πολύ», το 29,6% «αρκετά», το 11,1% «ελάχιστα», το 7,4% «καθόλου», ενώ δεν απάντησε το 5,6%.
Η στάση και τα συναισθήματα των ανθρώπων που φορούν το κόκκινο γιλέκο απέναντι σε αυτούς που τους υποστηρίζουν και στην κοινωνία, γενικότερα, δείχνουν σεβασμό και σεμνή ευγνωμοσύνη.
Στην ερώτηση «Πόσο έχει συμβάλει η “σχεδία” στη βελτίωση στους παρακάτω τομείς της ζωής σας: Απόκτηση περισσότερης κατανόησης και αγάπης για τους ανθρώπους», το 87,1% απάντησε «πολύ» (55,6%) ή «αρκετά» (31,5%), με ένα 5,6% να μοιράζεται μεταξύ του «ελάχιστα» και του «καθόλου» και το άλλο 7,4% να μην απαντάει.
Το αίσθημα της σεμνής ευγνωμοσύνης που τρέφει ο πωλητής προς τον αναγνώστη και υποστηρικτή αναδεικνύεται και μέσα από τη στάση/απαντήσεις στην ερώτηση «Πόσο ικανοποιημένος είστε σε σχέση με: Αντιμετώπιση του κοινού»: Το 90,7% απάντησε «πολύ» (46,3%) ή «αρκετά» – σε ποσοστό 44,4%.
Το ζεστό χαμόγελο των πωλητών προφανώς είναι η πιο άμεση και αγνή έκφραση αυτής της ευγνωμοσύνης.
ΑΝΤΙΚΤΥΠΟΣ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
«Εκτός από την κοινωνική και οικονομική συνεισφορά στους πωλητές, η “σχεδία” έχει αντίκτυπο και στην ευρύτερη εγχώρια οικονομία. Σύμφωνα με την παραδοχή ότι οι περισσότερες από τις δαπάνες δεν θα είχαν πραγματοποιηθεί εάν το περιοδικό και γενικότερα η πρωτοβουλία δεν υπήρχε, υπάρχουν άμεσες και πολλαπλασιαστικές οικονομικές επιπτώσεις για το εγχώριο οικονομικό οικοσύστημα», αναφέρεται στο κεφάλαιο της έκθεσης με τον τίτλο «Αντίκτυπος». Σύμφωνα με την «Deloitte», αφού συνυπολογιστούν όλες αυτές οι παράμετροι, προκύπτει ότι «η λειτουργία της “Διογένης” είναι εφαλτήριος δύναμη για τη δημιουργία παραγόμενου προϊόντος αξίας 5,3 φορές μεγαλύτερης σε σχέση με τα χρήματα που διαθέτει για τη λειτουργία της. Με άλλα λόγια, για κάθε ένα ευρώ που δαπανάται από τη “Διογένης”, δημιουργείται αξία για την ελληνική οικονομία 5,3 ευρώ.
Διαβάστε όλη την έρευνα εδώ http://www.shedia.gr/news/2017/jan/22/ta3idi-twn-epiptwsewn/
