*της Αθηνάς Κλήμη
Κλασική Κυριακή με πολύ ωραίο φαγάκι , ‘’μπέτωμα’’ στον καναπέ και την τηλεόραση στην διαπασών. Την σημερινή Κυριακή ; Στο σαλόνι μας ηχούσε η εκπομπή ‘’ Προσωπικά’’ στην ΕΡΤ , η εκπομπή που κατάφερε να με κάνει πρώτη φορά στα χρονικά να αφήσω το φαί μου στην μέση. Και αυτό ; Για να παρακολουθήσω κάτι για το οποίο δεν είχα ιδέα..
Σήμερα δεν θα κράξουμε το ελληνικό Πανεπιστήμιο, σήμερα δεν θα βροντοφωνάξω για τα πολιτικά μας ξεφτιλίκια, σήμερα θα μετατοπιστούμε στις ελληνικές φυλακές, κάνοντας ένας γρήγορο flashback στο έτος 2016. Έτος όπου μαζί με 93834 ‘’ αναποδιές’’ το Ελλαδιστάν μας είχε κληθεί να αποφασίσει – μαζί με άλλα χίλια δυο – και για ένα εξίσου κρίσιμο θεματάκι, το οποίο λόγω των 93834 παραπάνω, καπελώθηκε (από αυτά) και πέρασε σαν αστραπή από τις οθόνες των ΜΜΕ. Το ‘’ θεματάκι ‘’ αυτό κρίθηκε να παρουσιάσει – με επιτυχία κατά την ταπεινή μου γνώμη- η Έλενα Κατρίτση στην εκπομπή της ‘’ Προσωπικά ‘’ που ταρακούνησε το κεφαλάκι μου και το σαλόνι μου την Κυριακή το μεσημέρι , κάνοντας η ίδια μια χαλαρή βολτίτσα στις φυλακές της Θήβας και παρουσιάζοντας ένα σκηνικό που μερικοί δεν είχαμε αναλογιστεί καν ότι υπάρχει στα ελληνικά περίχωρα.
Την ζωή φυλακισμένων μητέρων στις φυλακές, οι οποίες μάλιστα εκτός από το ότι συνοδεύονται με βαριές είτε άλλες με πιο ελαφριές κατηγορίες , βρίσκονται αγκαλιά και με τα παιδιά τους ( έχω κάνει το διαδίκτυο φύλλο και φτερό για να βρω το συγκεκριμένο επεισόδιο και να σας το πλασάρω , για κακή μας τύχη όμως δεν έχει αναρτηθεί ακόμη).
Η εικόνα αυτή έκανε την εμφάνιση της στην Ελλάδα το 2016, έτος κατά το οποίο άρχισε να συζητιέται έντονα στα ελληνικά σοκάκια η αναθεώρηση του καθεστώτος κράτησης των φυλακισμένων γυναικών μαζί με τα παιδιά τους ( βρέφη και νεογνά ) προκειμένου κάτι τέτοιο να καταργηθεί στις γυναικείες φυλακές του Ελαιώνα στην Θήβα. Η ιδέα αυτή φυσικά δεν γεννήθηκε μια μέρα δια μαγείας στο ελληνικό σκηνικό , αλλά ήρθε ‘’ αεροπορικός ‘’ έπειτα από διάφορες καμπάνιες που έγιναν σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, σχετικά με το αν τελικώς είναι ωφέλιμο για ένα παιδάκι να παραμένει με την μητέρα του και να μην την στερείται, μέσα όμως σε 4 τείχους, ή αν είναι περισσότερο ευεργετικό για το μικρό πιτσιρίκι να αποχωρίζεται την μητέρα του – ζώντας με κάποιο συγγενικό πρόσωπο ή με κάποια ανάδοχη οικογένεια – αλλά να είναι ελεύθερο. Και είναι η αμήχανη στιγμή που σκέφτομαι πως είμαι πολύ αχάριστη όταν βρίζω την μάνα μου επειδή έφτιαξε όσπρια και όχι μπριζόλα..
Ας επιστρέψουμε όμως πάλι στο θέμα μας και ας αφήσουμε την πείνα μου. Η φυλάκιση μητέρας και παιδιών, προκειμένου να αποφευχθεί εκτός της τραγικότητας της κατάστασης τουλάχιστον ένα στάδιό της, αυτό του αποχωρισμού, εμφανίστηκε κατά τις μεταπολεμικές δεκαετίες. Οι Χ υποστηρίζουν παρά ταύτα πως ενώ το δικαστικό αυτό μέτρο, μόνο σε καλό προσπαθούσε να αποσκοπήσει , κάτι τέτοιο σύμφωνα με έρευνες δεν επιτεύχθηκε. Και αυτό καθώς αποκάλυψαν πως όχι μόνο στην χώρα μας, αλλά και παγκοσμίως, οι επιδράσεις ‘’ στα πιτσιρίκια ‘’ όχι μόνο δεν ήταν θετικές , αλλά αντιθέτως θα μπορούσε κανείς να τις χαρακτηρίσει ως βλαβερές ,εφόσον για να μην στερηθούν την μητέρα τους , στερήθηκαν ό,τι ερεθίσματα μπορούσε να τους προσφέρει ο ‘’ ανοιχτός κόσμος ‘’. Ερεθίσματα που σίγουρα ένα παιδάκι δεν μπορούσε να βρει μέσα σε ένα κελί, όπου το φως του ήλιου ίσα ίσα που έφεγγε σε αυτό . Όσον αφορά τις αρρώστιες και την τήρηση των κάνονων υγιεινής; Μπορούμε να γελάσουμε όλοι παρέα , παρόλο που ντοκιμαντέρ παρουσιάζουν πολλές αστυνομικίνες και αστυνομικούς να εμφανίζονται ως σωτήρες των καταστάσεων , βοηθώντας τις φυλακισμένες πολλές στιγμές της ημέρας στον καθαρισμό των βρεφών. Γιατί δυστυχώς αυτό δεν είναι αρκετό.
Υπάρχουν ωστόσο και οι Ψ που μετατοπίζονται προς την άποψη εκείνη που ενστερνίζεται πως ένα παιδί δεν θα θυμάται τόσο το περιβάλλον που μεγάλωσε – εκτός από στιγμιότυπα – αλλά θα θυμάται ότι μεγάλωσε χωρίς την μάνα του. Εκτός από μητέρες που κατηγορήθηκαν και κρατούνται για κακουργήματα σαν αυτό της εμπορίας ναρκωτικών και να είναι και οι ίδιες ναρκομανείς- με αποτέλεσμα να είναι ίσως καλύτερο να μεγαλώσει το παιδί της κάποιος που θα διακατέχεται από λογική- , σε τέτοιες θέσεις , σαν αυτή της φυλάκισης , είναι και μητέρες που κατέληξαν σε ένα κελί για φοροδιαφυγή. Αυτές δεν είναι ότι αντιμετωπίζουν κάποιο πρόβλημα ψυχολογικό ή υγείας που τους εμποδίζει να δώσουν στο παιδί τους αυτό που έχει ανάγκη σε μια τέτοια ηλικία , εκτός από θηλασμό, δηλαδή προστασία και στοργή. Αυτές λοιπόν σύμφωνα με τους Ψ , γιατί να στερηθούν το παιδί τους και να το μεγαλώσει ή γιαγιά/παππούς τους ή ένας ξένος ; Το θέμα αυτό ; Aρκετά λεπτό για δώσουμε με σιγουριά μια λύση . Και τα επιχειρήματα σε κάθε περίπτωση και άποψη ; Πολλά , περίπλοκα αλλά όλα βάσιμα.
Η εκπομπή ερχότανε στο τέλος της , εγώ είχα μείνει κοκαλωμένη μπροστά από την οθόνη , και το μέσα μου προσπαθούσε μετά μανίας να πάρει θέση, να σχηματίσει μια άποψη. Στην αρχή , προσπάθησα να σκεφτώ αν ήμουν εγώ το παιδί της φυλακισμένης μητέρας που θα ήθελα να είμαι , μάλλον όμως έτσι άκρη δεν θα έβγαινε, οπότε το σκεπτικό αυτό διακόπηκε στην μέση. Και ήρθε να ριζώσει στο μυαλό μου κάτι άλλο. Η άποψη που υποστηρίζει πως αν υπήρχε ένα υγιές σωφρονιστικό σύστημα , και όχι τα γκρίζα καταστηματάκια μας , που δεν τα συναντάμε μόνο στην Ελλάδα αλλά στις περισσότερες χώρες , καταστήματα που δεν πετυχαίνουν συνήθως την έννοια του σωφρονισμού αλλά συνήθως αποτυγχάνουν και οξύνουν το μίσος , τα πράγματα θα ήταν διαφορετικά. Αν είχαμε στοχεύσει στην επίτευξη μιας φυλακής που θα βοηθούσε τα μέλη της να ενταχθούν ομαλά και πάλι στην κοινωνία και θα είχε ψυχολόγους, γιατρούς που θα το αντιμετώπιζαν αυτό σαν λειτούργημα και παιδαγωγούς για τα παιδάκια και τις μητέρες ( και γενικά τους φυλακισμένους ) που θα δρούσαν ως βασικοί τροχοί της αμάξης , τότε μάλλον οι Ψ θα πολλαπλασιάζονταν.
Εμείς όμως ακόμη και το σωφρονιστικό μας σύστημα το έχουμε παραμελήσει , έχουμε πιάσει τα κύρια προβλήματα που συναντάμε στον δρόμο , στο ‘’ ανοιχτό περιβάλλον ‘’ , παραμελώντας ένα εξίσου σημαντικό κομμάτι της πόλης , μια μικρή ‘’ κοινωνία ‘’ που κάποτε θα κληθεί να ενωθεί με την δική μας ( όλοι κάποτε αποφυλακίζονται ). Και αντί να βγουν από εκεί μετανιωμένοι ,σωφρονισμένοι, ‘’ καινούργιοι ‘’ άνθρωποι , με όρεξη για ζωή ; Συναντάμε στους δρόμους ελεύθερους πλέον ανθρώπους που νιώθουν περισσότερο φυλακισμένοι έξω.
Το πρόβλημα αυτό σχετικά με τις φυλακισμένες μητέρες που πηγαίνουν στην φυλακή αγκαλιά με τα παιδιά τους ,εγώ μπορεί να το αντίκρισα στην τηλεόραση το μεσημέρι της Κυριακής, αλλά το Ελλαδιστάν το έχει αντικρίσει καιρό.
Μήπως ήρθε η ώρα να δώσει και σε αυτό το πρόβλημα λίγη σημασία ;
*H Κλήμη Αθηνά είναι τελειόφοιτη του τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης ,ΕΚΠΑ
