Έδωσαν μάχη για τη ματαίωση σχεδίων ορυχείων, εκμετάλλευσης δασικών ή γεωργικών εκτάσεων κι έχασαν την ζωή τους πολεμώντας για την προάσπιση του περιβάλλοντος: τουλάχιστον 200 άνθρωποι σε ολόκληρο τον κόσμο σκοτώθηκαν το 2016 στον αγώνα για τη προστασία του πλανήτη, μια «μαύρη» χρονιά με απώλειες ανθρώπινης ζωής ρεκόρ, σύμφωνα με μια έκθεση που δημοσιοποιήθηκε σήμερα από την οργάνωση Global Witness.
Είναι χαρακτηριστικό ότι σχεδόν 4 άνθρωποι δολοφονούνταν κάθε εβδομάδα τον προηγούμενο χρόνο, στην προσπάθειά τους να υπερασπιστούν τα σπίτια τους, τη γη τους και τα δάση από τις βιομηχανίες εξόρυξης, την οικοδόμηση φραγμάτων και τα σχέδια γεωργικών εκμεταλλεύσεων. Η Βραζιλία (49 νεκροί), η Κολομβία (37 νεκροί), οι Φιλιππίνες (28 νεκροί) και η Ινδία (16 νεκροί) είναι οι χώρες όπου η μη κυβερνητική οργάνωση καταμέτρησε τα περισσότερα θύματα μεταξύ των ανθρώπων που αφιέρωσαν την ζωή τους στην προστασία της γης, των δασών και των ποταμών.
«Η μάχη για την προστασία του πλανήτη εντείνεται ταχέως και το τίμημα για αυτό υπολογίζεται σε ανθρώπινες ζωές (…) την ώρα που όλο και περισσότεροι άνθρωποι δεν έχουν άλλη επιλογή από το να αντιταχθούν στην κλοπή της γης τους και την επιδείνωση της κατάστασης του περιβάλλοντός τους» επισήμανε σε ένα δελτίο τύπου ο Μπεν Λίδερ της Global Witness. Η ΜΚΟ κρούει των κώδωνα του κινδύνου για την επιδείνωση της κατάστασης με τον αριθμό των ανθρώπων που σκοτώθηκαν να καταγράφει αύξηση (185 το 2015) όπως επίσης έναν μεγαλύτερο αριθμό χωρών όπου καταγράφονται δολοφονίες (24 το 2016 έναντι 16 το 2015).
Δεδομένων των φόνων που δεν έχουν υπολογιστεί, «είναι πιθανόν ο αριθμός των νεκρών «να είναι μεγαλύτερος», εκτιμά η οργάνωση, που κάνει αυτού του είδους την καταγραφή στοιχείων από το 2002. Στο «40% των περιπτώσεων», υπογραμμίζεται, τα θύματα προέρχονται από αυτόχθονες πληθυσμούς, μεγάλο τμήμα των εδαφών που διαμένουν για γενιές ολόκληρες κατελήφθησαν από εταιρείες, από γαιοκτήμονες ή τοπικούς παράγοντες. Η Global Witness προτάσσει την ευθύνη των επενδυτών, από τον ιδιωτικό όσο και το δημόσιο τομέα, που πολύ συχνά δεν την αναλαμβάνουν καν όταν οι ντόπιοι πληθυσμοί δεν λαμβάνονται υπόψη και η αμφισβήτηση των σχεδίων καταστέλλεται.
Η Λατινική Αμερική είναι η ήπειρος με τα περισσότερα θύματα (το 60% των δολοφονιών που έχει καταγράψει η Global Witness), λόγω της Βραζιλίας και της Κολομβίας. Όπως επίσης εξαιτίας της Νικαράγουας η οποία, με 11 θανάτους, κατέχει το θλιβερό ρεκόρ των περισσότερων προασπιστών του περιβάλλοντος που σκοτώθηκαν ανά κάτοικο, και της Ονδούρας, με τον μεγαλύτερο αριθμό νεκρών ανά κάτοικο σε διάστημα μιας δεκαετίας (127). Έξι δολοφονίες έχουν επίσης καταγραφεί στη Γουατεμάλα. «Μας απειλούν για να μας κάνουν να σωπάσουμε» όμως «δεν μπορώ να παραμείνω σιωπηλός ενώπιον όσων θα συμβούν στον λαό μου. Πολεμάμε για τη γη μας, το νερό μας και τις ζωές μας» δήλωσε στην Global Witness, η Ζακλίν Ρομέρο, εκπρόσωπος τύπου μιας κοινότητας αυτοχθόνων στην Κολομβία. Η Ρομέρο δέχεται εδώ και χρόνια απειλές καθώς κατήγγειλε τον καταστροφικό αντίκτυπο του μεγαλύτερου ανοικτού ανθρακωρυχείου της ηπείρου, του El Cerrejon, ιδιοκτησίας των βρετανικών εταιρειών Glencore, BHP Billiton και Anglo-American. Στην Ασία, εκτός των Φιλιππίνων, η κατάσταση είναι περισσότερο τεταμένη σε ορισμένες περιοχές της Ινδίας, όπου το 2016 καταγράφηκε τριπλάσιος αριθμός δολοφονιών υπερασπιστών του περιβάλλοντος, ιδίως στο πλαίσιο των αμφιλεγόμενων δραστηριοτήτων εκμετάλλευσης μεταλλείων.
Στο Μπαγκλαντές επτά άνθρωποι έχασαν την ζωή τους πολεμώντας για την προστασία της φύσης, σύμφωνα με τη ΜΚΟ. Στην Αφρική η προστασία των εθνικών πάρκων και η μάχη κατά της λαθροθηρίας εγκυμονούν θανάσιμους κινδύνους. Η χειρότερη κατάσταση που κατέγραψε το 2016 η ΜΚΟ αφορά τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό με τον φόνο εννέα φυλάκων. Δύο ακτιβιστές έχασαν την ζωή τους στη Νότια Αφρική, ένας στο Καμερούν, στην Τανζανία, στην Ουγκάντα και τη Ζιμπάμπουε. Παγκοσμίως, η αντιπαράθεση στην εκμετάλλευση των ορυχείων είναι η αιτία που βρίσκεται πίσω από τον μεγαλύτερο αριθμό των καταγεγραμμένων φόνων (33 το 2016), μπροστά από την αμφισβήτηση των σχεδίων δασικής εκμετάλλευσης ή γεωργικής εκμετάλλευσης (23 φόνοι και τα δύο). Η Global Witness εξάλλου ανησυχεί και την ολοένα και μεγαλύτερη ποινικοποίηση των δραστηριοτήτων προάσπισης του περιβάλλοντος, ιδίως στις ΗΠΑ.
Σε αυτήν την χώρα, όπως τονίζεται, μέτρα για τον περιορισμό των διαδηλώσεων ελήφθησαν σε 18 πολιτείες μετά την εκλογή του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, όπως στη Νότια Ντακότα όπου το σχέδιο ενός πετρελαιαγωγού που διασχίζει εδάφη των ιθαγενών πληθυσμών έχει προκαλέσει τεράστια κινητοποίηση.