Παγκόσμια Ημέρα Μεταναστών σήμερα και η Ελλάδα φιλοξενεί 577.000 νόμιμους πρόσφυγες και μετανάστες, από 150 διαφορετικά κράτη. Δώδεκα άνθρωποι πεθαίνουν, κατά μέσο όρο, κάθε μέρα στη διαδρομή της κεντρικής Μεσογείου που συνδέει τη Λιβύη με την Ιταλία.
Η 18η Δεκεμβρίου έχει καθιερωθεί ως Παγκόσμια Ημέρα Μετανάστη, με πρωτοβουλία των Ηνωμένων Εθνών, με σκοπό να ενισχυθεί η εκστρατεία του Οργανισμού όσον αφορά στην προστασία του μετανάστη. Σαν σήμερα το 1990, η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ υιοθέτησε τη «Διεθνή Συνθήκη για την Προστασία των Δικαιωμάτων όλων των Μεταναστών και των μελών των Οικογενειών τους». Σήμερα υπάρχουν στον κόσμο μας περισσότεροι από 200 εκατομμύρια μετανάστες. Όλοι τους είναι ιδιαίτερα εκτεθειμένοι στους κινδύνους που δημιουργεί η διεθνής οικονομική ύφεση και η κρίση των αγορών, όπως η φτώχεια, ο στιγματισμός, οι διακρίσεις και η κακοποίηση.
Σύμφωνα με καταγραφή που πραγματοποιήθηκε στις 30 Νοεμβρίου του 2016, στη χώρα μας διαμένουν πάνω από 577.000 νόμιμοι μετανάστες και πρόσφυγες, από περίπου 150 διαφορετικά κράτη προέλευσης. Οι πέντε πολυπληθέστερες κοινότητες μεταναστών είναι οι Αλβανοί (401.402), οι Ουκρανοί (19.850), οι Γεωργιανοί (19.196), οι Πακιστανοί (16.964) και οι Ρώσοι (15.207).
Οι 210.167 μετανάστες κατέχουν άδειες διαμονής μακράς διάρκειας. Από αυτούς, μόνο 18.500 έχουν υπαχθεί στο καθεστώς του επί μακρόν διαμένοντος, που παρέχει αυξημένη προστασία και ίση μεταχείριση με τους πολίτες της Ε.Ε.
Περίπου 100.000 μετανάστες κατέχουν επισφαλή τύπο άδειας διαμονής. Από αυτούς, οι 25.000 κατέχουν άδεια διαμονής για εξαιρετικούς λόγους. Αρκετοί είχαν απολέσει το δικαίωμα νόμιμης διαμονής το προηγούμενο χρονικό διάστημα και πλέον τους δίνεται η δυνατότητα νομιμοποίησής τους, αν υποβάλουν αίτηση στις αποκεντρωμένες διοικήσεις.
Περίπου 131.000 μετανάστες είναι ανήλικοι. Μεγάλο μέρος από αυτούς έχει το δικαίωμα για την απόκτηση άδειας διαμονής δεύτερης γενιάς, όταν ενηλικιωθεί. Επίσης, έχουν το δικαίωμα να αποκτήσουν την ελληνική ιθαγένεια πριν και μετά την ενηλικίωσή τους. Περίπου 33.000 έχουν ξεπεράσει την ηλικία των 60 ετών, ενώ 77.868 είναι μεταξύ 50-59 ετών.
Σχετικά με το νόμο για την ιθαγένεια των μεταναστών δεύτερης γενιάς, το Ελληνικό Φόρουμ Μεταναστών επισημαίνει ότι δίνει «το δικαίωμα στους νέους και νέες να ελπίζουν», αλλά καταγγέλλει καθυστερήσεις λόγω γραφειοκρατίας.
Αναφορικά με τους πρόσφυγες που βρίσκονται στην Ελλάδα με τις πρόσφατες ροές, το Φόρουμ δηλώνει ότι «η πρόσφατη πρόταση της Ε.Ε. για την επαναφορά της Συνθήκης του Δουβλίνου 2, επιβεβαιώνει πως η Ευρώπη χρησιμοποιεί τους πρόσφυγες και τους μετανάστες ως μοχλό πίεσης προς την Ελλάδα, αντί να φροντίσει να υλοποιήσει τις δεσμεύσεις της απέναντι στους ανθρώπους που παραμένουν αυτή τη στιγμή εγκλωβισμένοι στη χώρα».
Μήνυμα του ΔΟΜ
Όπως σημειώνει σε μήνυμά του για την Παγκόσμια Ημέρα Μεταναστών, ο γενικός διευθυντής του ΔΟΜ, Γουίλιαμ Λέισι Σουίνγκ, «η μετανάστευση πρέπει να λειτουργήσει ως καμπανάκι για προετοιμασία και όχι για πανικό».
Όπως αναφέρει, κάθε μέρα πεθαίνουν κατά μέσο όρο, τουλάχιστον δώδεκα πρόσφυγες και μετανάστες, στη διαδρομή της κεντρικής Μεσογείου που συνδέει τη Λιβύη με την Ιταλία. Επιπλέον, εκατοντάδες έχουν χαθεί φέτος διασχίζοντας τη Βόρεια Αφρική ή ταξιδεύοντας από την Ανατολική Αφρική προς τη Μέση Ανατολή. Σχεδόν 600 άτομα χάθηκαν ξεκινώντας από τη Λατινική Αμερική και την Καραϊβική με προορισμό τις ΗΠΑ. Από τις αρχές του 2016 μέχρι σήμερα, 6.226 άτομα έχουν χάσει τη ζωή τους κατά μήκος αυτών των διαδρομών.
Σύμφωνα με τον γενικό διευθυντή του ΔΟΜ, οι αριθμοί μπορεί στην πραγματικότητα να είναι πολύ μεγαλύτεροι, καθώς «πολύ περισσότεροι θάνατοι δεν καταγράφονται ποτέ».
«Δεν έχει πια κανένα νόημα να εκφράζουμε τη θλίψη ή τον αποτροπιασμό ή τις ενοχές μας. Πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι η μετανάστευση είναι η πλέον καθοριστική τάση των καιρών μας», τονίζει ο κ. Σουίνγκ και προσθέτει: «Σήμερα βρισκόμαστε εν μέσω μιας πραγματικής δημογραφικής επανάστασης. Είναι στο χέρι μας να τη διαχειριστούμε εις όφελος όλων».
